Partner:
Współorganizator:

Sesja satelitarna: Dziedzictwo górnictwa – przeszłość dla przyszłości

Informacje

Data: Wtorek 21.11.2017

Godzina/Sala: 07:30 - 17:00 - Kopalnia Soli Bochnia

Prowadzący: Andrzej J. Wójcik - Instytut Historii Nauki PAN

Przez wiele wieków przemysł górniczy był jednym z głównych czynników współtworzących i kształtujących krajobraz kulturowy. Ostatnie dwa stulecia pozostawiły w krajobrazie ziemi trwały ślad w postaci zakładów przemysłowych, osiedli robotniczych, wyrobisk górniczych, hałd czy innych specyficznych form terenu.Stanowią one unikatowe zabytki techniki, należące do dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego.

Infrastruktura przemysłowa, przestarzała i uciążliwa, powoli staje się atrakcją turystyczną, przyciągającą zwiedzających. Spośród wielu wartości, które reprezentują te zabytki techniki, są one przede wszystkim przykładami wartości historycznych, źródłem badań naukowych oraz walorów uznawanych za emocjonalne, ale szczególnie istotnych, mianowicie wartości miejsca i świadomości. Są przykładem myśli i działań człowieka, materialnym urzeczywistnieniem jednego z ogniw rozwoju techniki i cywilizacji. Podziemny labirynt wyrobisk górniczych, budynki kopalniane, huty i inne zakłady przemysłowe są niewątpliwie pomnikami potęgi gospodarczej - pomnikami rewolucji przemysłowej.

Współcześnie, gdy górnictwo odchodzi w przeszłość, likwidacji ulegają kolejne kopalnie, a niekiedy całe rejony górnicze, powinny zaistnieć sprzyjające warunki, aby chronić nie tylko pomniki architektury, ale również stare, zabytkowe obiekty techniki górniczej. Ich adaptacja dla potrzeb podziemnych tras turystycznych może stanowić alternatywę w obliczu konieczności zamknięcia innych podziemi. Kilkusetletnia działalność górnicza ukształtowała w wielu kopalniach unikalną architekturę podziemnego świata, a ich niepowtarzalna sceneria stanowi naturalną podstawę i kompozycję do organizowania podziemnych tras turystycznych, do przedstawiania oryginalnych ekspozycji z zakresu historii górnictwa, prezentowania okazów natury, a także miejsca specjalistycznych wystaw i spotkań.

Obiekty górnicze występujące w Polsce są autentyczne i unikalne w skali europejskiej i światowej. Same w sobie zawierają ogromny „potencjał atrakcyjności”, stanowiąc element tożsamości regionalnej. Różnorodność surowców, warunków geologicznych, sposobów eksploatacji w różnych wiekach, rodzaje zagrożeń w poszczególnych ośrodkach górniczych i metody radzenia sobie z nimi, pomysłowe rozwiązania techniczne ułatwiające pozyskiwanie surowców i ich transport, jak również wstępną obróbkę, rodzaje obudów górniczych wyrobisk, sposoby wentylacji kopalń w różnych ośrodkach górniczych i w różnych okresach czasu to tylko niektóre z ich walorów.

Dostosowanie wyrobisk i innych podziemnych obiektów do potrzeb turystyki górniczej łączy się nierozerwalnie z ochroną konserwatorską tych obiektów. Ich zabezpieczanie i udostępnianie turystom jest ważnym elementem kulturotwórczym, ale również stanowi szansę aktywizacji gospodarczej regionu i miejscowości, w których się znajdują. Każde z nich ma indywidualny charakter, a ich struktura przestrzenna i naturalna decyduje o niepodważalnych wartościach historycznych, edukacyjnych i kulturowych.

Wykorzystanie dziedzictwa postindustrialnego współtworzy wielofunkcyjność regionu, uczestniczy w jego restrukturyzacji. Rozwijająca się turystyka górnicza stanowi także ogromną promocję regionu i jego identyfikację. Odzwierciedla także lokalne tradycje i zwyczaje, które dają się łatwo odróżnić i zidentyfikować. W swoim zakresie obejmuje nie tylko „przeszłość” odwiedzanych miejsc, lecz także ukazuje „przyszłość” dokonujących się przemian.

Serdecznie zapraszamy

Maria Ciechanowska

Przewodnicząca Komitetu Naukowego

Andrzej J. Wójcik

Wiceprzewodniczący Komitetu Naukowego

Tadeusz Mikoś

Wiceprzewodniczący Komitetu Naukowego

Komitet Naukowy  
Przewodniczący Komitetu:  
   
 

dr hab. inż Maria Ciechanowska, prof. nzw.

  • Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
  • Przewodnicząca Rady Górniczej
  • e-mail: maria.ciechanowska@inig.pl
  • tel. 12 421 00 33
 
Wiceprzewodniczący Komitetu:  
dr hab. Andrzej J. Wójcik, prof. PAN – Instytut Historii Nauki PAN, Komitet Historii Nauki i Techniki PAN
dr hab. inż. Tadeusz Mikoś prof. AGH – AGH
 
Członkowie Komitetu:
prof. dr hab. inż. Krystian Probierz - Politechnika Śląska, członek Rady Muzealnej MGW
prof. dr hab. inż. Anton Sroka - Instytut Mechaniki Górotworu PAN
prof. dr hab. Jacek Purchla - Międzynarodowe Centrum Kultury
prof. dr hab. inż. Anna Karczewska - Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
prof. dr hab. Marek Lorenc - Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
prof. dr hab. inż. Wojciech Ciężkowski - Politechnika Wrocławska
dr hab. Tadeusz Przylibski, prof. nzw. - Politechniki Wrocławska
prof. dr hab. Andrzej Grodzicki - Komitet Nauki i Techniki PAN
dr hab. inż. Stanisław Duży, prof. nzw. - Politechnika Śląska
dr hab. inż. Radosław Tarkowski, prof. nzw. - IGSMiE PAN
dr hab. inż. Kajetan d’Obyrn, prof. nzw. - AGH
dr inż. Malwina Kobylańska - KGHM CUPRUM Sp. z o.o.
dr hab. inż. Anna Ostręga, prof. AGH - AGH
dr inż. Piotr Buchwald - Prezes Zarządu Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego S.A.
mgr inż. Jan Zimroz - Dyrektor Ośrodka Badawczo-Rozwojowego KGHM CUPRUM Sp. z o.o. CBR
dr inż. Paweł Zagożdżon - Politechnika Wrocławska
dr Tomasz Stolarczyk - Muzeum Miedzi w Legnicy
 
 
 

 

Komitet Organizacyjny

 
Przewodniczący Komitetu:  
   
madziarz-maciej

dr inż. Maciej Madziarz

  • Politechnika Wrocławska, Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii
  • KGHM Cuprum Sp. z o.o. CBR
  • e-mail: maciej.madziarz@pwr.edu.pl
  • tel. 667 870 614
   
Członkowie Komitetu:  
Agnieszka Nowicka - KGHM CUPRUM Sp. z o.o. CBR
dr inż. Danuta Szyszka - Politechnika Wrocławska
   
   
   
Program Sesji  
 

 

Godzina Autor Tytuł referatu Video / Artykuł / Prezentacja / Link
7:30 - 8:30 Wyjazd z Krakowa
8:30 - 9:00 Zbigniew Rojek - Kopalnia Soli Bochnia Przyjazd do Bochni i zjazd do Kopalni
9:00 - 9:15 Przedstawiciel Kopalni Soli Bochnia Otwarcie sesji
9:15 - 9:30 Piotr Dytko - KGHM CUPRUM Sp. z o.o. Wystąpienie Prezesa Zarządu KGHM CUPRUM Sp. z o.o. - CBR
9:30 - 9:45 Rafał Dębkowski, Maciej Madziarz, Jan Zimroz - KGHM CUPRUM Sp. z o.o. Referat okolicznościowy z okazji jubileuszu 50-lecia KGHM CUPRUM Sp. z o.o. – CBR: Doświadczenia KGHM CUPRUM sp. z o.o. – CBR w obszarze ochrony i wykorzystania obiektów dziedzictwa górniczego
9:45 - 10:00 Jacek Lech, Włodzimierz Szczałuba - Muzeum Archeologiczne i Rezerwat „Krzemionki” Krzemionki i prehistoryczny region górnictwa krzemienia pasiastego w dorzeczu Kamiennej
10:00 - 10:15 Marek Nieć - IGSMiE PAN Złoże rud i siarczków żelaza w Rudkach w Górach Świętokrzyskich – 2000 lat historii górnictwa
10:15 - 10:30 Radosław Tarkowski - IGSMiE PAN Pionierskie prace Jean-Étienne Guettarda (1715-1786) dotyczące wykorzystania surowców mineralnych oraz górnictwa w Rzeczypospolitej
10:30 - 10:45 Andrzej J. Wójcik - Instytut Historii Nauki PAN Górnictwo galmanu Królestwa Polskiego w latach 1815-1870
10:45 - 11:00 Barbara Olejarz - Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. I. Łukasiewicza w Bóbrce Bóbrka - kolebka przemysłu naftowego
11:00 - 11:15 Wojciech Preidl - Politechnika Śląska, Andrzej J. Wójcik - Instytut Historii Nauki PAN Korpus Górniczy Królestwa Polskiego – 200 lat tradycji
11:15 - 11:30 Jan Godłowski - Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka Dalsze życie kopalni - znaczenie i problemy ochrony oraz udostępniania nieczynnych zakładów górniczych
11:30 - 11:45 Zbigniew Pawlak - Urząd Miejski w Tarnowskich Górach Od penetracji Podziemi Tarnogórskich do listy światowego dziedzictwa UNESCO
11:45 - 12:00 Bartłomiej Szewczyk - Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, Wojciech Preidl, Stanisław Duży, Grzegorz Dyduch, Grzegorz Stacha, Sandra Utko - Politechnika Śląska Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna w Zabrzu – przykład kompleksowej rewitalizacji zabytkowego wyrobiska korytarzowego
12:00 - 12:15 Anna Żabska - Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia – przykład rewitalizacji byłej Kopalni Julia w Wałbrzychu
12:15 - 12:30 Paweł P. Zagożdżon - Politechnika Wrocławska Ochrona dziedzictwa przyrodniczego w historycznych sztolniach Sudetów
12:30 - 12:45 Katarzyna Styk - Fundacja dla AGH, Paweł Bogacz - AGH Śladami Stanisława Staszica - popularyzacja dziedzictwa poprzemysłowego Regionu Świętokrzyskiego
12:45 - 13:00 Kajetan d'Obyrn - AGH w Krakowie, Zbigniew Słota, Krzysztof Słota - Politechnika Śląska, Anna Langdon - Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu Podnoszenie stanu bezpieczeństwa podziemnych tras turystycznych na przykładzie Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu
13:00 - 13:30 Obiad
13:30 - 15:30 Zwiedzanie Kopalni Soli Bochnia
15:30 - 17:00 Wyjazd z kopalni i przejazd do Krakowa

Sponsorzy: