Śladami Stanisława Staszica – popularyzacja dziedzictwa poprzemysłowego Regionu Świętokrzyskiego
Data: Wtorek 21.11.2017
Sesja: Sesja satelitarna: Dziedzictwo górnictwa – przeszłość dla przyszłości
Godzina/Sala: 12:30 - 12:45 - Kopalnia Soli Bochnia
Tytuł: Śladami Stanisława Staszica – popularyzacja dziedzictwa poprzemysłowego Regionu Świętokrzyskiego
Title: Follow in Stanislaw Staszic's foot steps- popularization industrial heritage of the St. Cross Region
Od początku XXI wieku w Europie, a od kilku lat w Polsce obserwujemy wzrost zainteresowania dziedzictwem poprzemysłowym. Co kryje się pod tym nienazbyt oczywistym pojęciem? W ślad za rozważaniami Międzynarodowego Komitetu Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego TICCIH, możemy zacytować, że dziedzictwo poprzemysłowe to: pozostałości kultury przemysłowej, które mają wartości historyczne, technologiczne, społeczne, architektoniczne i naukowe. Na te pozostałości składają się budynki, maszyny, warsztaty, fabryki, kopalnie oraz miejsca do przerobu i oczyszczania, magazyny i składy, miejsca wytwarzania, przesyłu i użycia energii, transport i cała jego infrastruktura, a ponadto miejsca związane z działalnością społeczną związaną z przemysłem, takimi jak mieszkalnictwo, praktyki religijne czy edukacja. Pojęcie to jak widać jest niezwykle szerokie, stąd też wiele obiektów kwalifikuje się do objęcia tym terminem. Wiele miejsc o niezaprzeczalnej wartości technologicznej znajduje się w województwie świętokrzyskim, gdzie niegdyś istniał Staropolski Okręg Przemysłowy, nie wszystkie jednak objęte są dozorem wojewódzkiego konserwatora zabytków – nie posiadają wpisu do krajowego rejestru zabytków, nie posiadają opiekuna, który zagwarantuje pozostanie kompleksów w postaci niepogorszonej lub wręcz są zapomniane przez ludzi. Chcąc ożywić stare fabryki grupa sympatyków tematu – przedstawiciele SKN Zarządzanie – postanowili podjąć działania mające na celu ponowne zainteresowanie obiektami, odpowiednie ich zagospodarowanie, uprzątnięcie lub wzbogacenie aktualnej oferty turystyczno-dydaktycznej. W tym celu ci młodzi ludzie podjęli szereg działań – tworząc projekty, aktywizując środowisko oraz pozyskując dofinansowanie. Tym sposobem powstały trzy projekty. 1. Wirtualny Przewodnik Turystyki Przemysłowej – realizowany w 2012 roku, prezentujący wykorzystanie nowoczesnej technologii do odkrywania tajemnic przemysłu ziemi świętokrzyskiej. 2. Świętokrzyskie Śladami Stanisława Staszica – projekt rozpoczęty w drugiej połowie 2015, trwający do dziś. W 2016 roku utworzono trasę turystyczno-dydaktyczną łączącą obiekty poprzemysłowe oraz wydano książkę – przewodnik opowiadający historię tych miejsc. Oferta warsztatów dla dzieci, rajd edukacyjny i gra terenowa w postaci aplikacji mobilnej – to cele i tak naprawdę efekty działań podejmowanych w bieżącym roku kalendarzowym. 3. Ogólnopolski Festiwal Stanisława Staszica, który ma na celu popularyzacje nauk humanistycznych w środowisku naukowców ścisłych i odwrotnie. Celem nadrzędnym tego wydarzenia – w tym roku odbywa się jego II edycja – jest propagowanie różnych dziedzin nauki lub idei, które przyświecały Stanisławowi Staszicowi. By realizować w/w projekty organizatorzy poszukują pasjonatów, sympatyków i ludzi, którzy mogą pomóc utrzymywać, promować i aktywizować obiekty tak ważne dla polskiej kultury – niosące naukę o ważnych gałęzi polskiego przemysłu, a mianowicie górnictwa i hutnictwa. Niezaprzeczalną wartością podjętych i zrealizowanych już działań jest wzrost świadomości społeczności lokalnych na temat wartości posiadanego dziedzictwa kultury. Jest to swoiste dowartościowanie dziedzictwa poprzemysłowego jako równoprawnego składnika szeroko pojętego dziedzictwa kulturowego polski. Niemniej istotnym efektem realizacji wspomnianych projektów jest nabycie doświadczeń przez młodych ludzi – studentów w tworzeniu, realizacji i ewaluacji projektów.