Krzemionki i prehistoryczny region górnictwa krzemienia pasiastego w dorzeczu Kamiennej
Data: Wtorek 21.11.2017
Sesja: Sesja satelitarna: Dziedzictwo górnictwa – przeszłość dla przyszłości
Godzina/Sala: 9:45 - 10:00 - Kopalnia Soli Bochnia
Tytuł: Krzemionki i prehistoryczny region górnictwa krzemienia pasiastego w dorzeczu Kamiennej
W północno-wschodnim obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich, w wapieniach górnojurajskich po obu stronach Kamiennej, w środkowym jej biegu, występuje płytko pod powierzchnią ziemi krzemień pasiasty. Użyteczność jego i piękno odkryli mieszkańcy okolicznych wiosek w późniejszych okresach młodszej epoki kamienia (neolitu). Od tego czasu wykorzystywany był do produkcji ostrzy siekier, rzadko innych narzędzi. Między końcem IV a połową II tys. p.n.e. krzemień pasiasty wydobywano metodami górniczymi od prostej eksploatacji jamowej po rozwiniętą eksploatację komorową. Ślady tego górnictwa przetrwały w kilku miejscach do naszych czasów. Najbardziej znaną i najlepiej zachowaną kopalnią są Krzemionki. Dwie inne, znacznie mniejsze, ale również bardzo dobrze zachowane kopalnie to „Borownia” i „Korycizna”, położone w pobliżu Kamiennej i Krzemionek.
Znamy pojedyncze wioski pradziejowe związane z górnictwem lub dystrybucją tego surowca – Ćmielów i Mierzanowice, położone na urodzajnych glebach lessowych, około 10 km od kopalń. Mieszkańcy ich byli przede wszystkim rolnikami. W czasach wydobywania krzemienia pasiastego zainteresowanie nim zmieniało się. Świadczą o tym wyniki badań dystrybucji – od regionalnej przez międzyregionalną po lokalną. Najdalszy rejestrowany zasięg tej wymiany przekracza 500 km od złóż.
Region prehistorycznego górnictwa krzemienia pasiastego w dorzeczu Kamiennej, którego wyjątkowym w skali Europy obiektem są Krzemionki kandyduje do wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO.