W wyniku zaprzestania odwadniania kopalni, w górotworze powstają dogodne warunki do gromadzenia się wody i tworzenia się dołowych zbiorników wodnych o bardzo dużych objętościach (nawet kilkudziesięciu milionów m3). Sytuacja taka, wymaga stałego ich monitorowania i utrzymywania poziomu zwierciadła wody w zatapianych kopalniach, na bezpiecznym poziomie. Celem odwadniania jest niedopuszczenie do niekontrolowanego i gwałtownego przepływu/wdarcia się wody z kopalń zatopionych do czynnych. O poziomie zatopienia kopalni, decyduje przede wszystkim występowanie bezpośrednich kontaktów hydrogeologiczno-hydraulicznych pomiędzy zlikwidowaną kopalnią i sąsiednimi czynnymi kopalniami.
Zadania w zakresie zabezpieczenie kopalń czynnych przed zagrożeniem wodnym, upraszczania i modernizacji odwadniania kopalń po ich likwidacji, gospodarki wodami kopalnianymi i ochrony środowiska, wykonuje od 2001 r. Oddział Centralny Zakład Odwadniania Kopalń (CZOK). Odwadniane odbywa się z zastosowaniem pompowni stacjonarnych (z wykorzystaniem infrastruktury podziemnej i powierzchniowej byłej kopalni) lub głębinowych (wykorzystanie adaptowanego szybu z zabudowanymi pompami głębinowymi, likwidacja części podziemnej i powierzchniowej).
Istotnymi elementami sprawnego i kontrolowanego przebiegu procesów odwadniania i zatapiania, są: złożony monitoring jakości i ilości pompowanych wód oraz badanie ich wpływu na środowisko.
Obecnie CZOK odwadnia 14 zlikwidowanych kopalń węgla kamiennego GZW, pompując rocznie ok. 70 mln m3/rok wód kopalnianych. Z tej ilości ok. 95% zrzucanych jest do cieków powierzchniowych. Około 25 % pompowanej wody charakteryzuje się parametrami zbliżonymi do wód pitnych.
Celem obniżenia kosztów odwadniania, na bieżąco analizowane są możliwości zmiany systemu odwadniania lub zakończenia pompowania wody. Ponadto, SRK poszukuje alternatywnych rozwiązań, umożliwiających połączenie obowiązku zabezpieczania czynnych kopalń przed zagrożeniem wodnym z jednoczesnym wykorzystaniem pompowanej wody np. do celów grzewczych, przemysłowych czy socjalno-bytowych.