W aktualnych uwarunkowaniach rynkowych planowanie wielkości produkcji górniczej i jej ekonomicznych rezultatów jest zadaniem trudnym, wymagającym analizy i prognozowania wielu uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych. Dodatkowo komplikuje je czasochłonność, kosztochłonność oraz nieprzewidywalność warunków eksploatacji górniczej. Mając na uwadze powyższe okoliczności, głównym celem niniejszego artykułu jest ocena zmienności uwarunkowań rynkowych w kontekście planowania produkcji górniczej i jej efektów. By tak postawiony cel zrealizować, w pierwszej części artykułu przedstawiono ocenę zmienności cen, produkcji i zapotrzebowania na węgiel kamienny w Polsce w latach 2011-2016, a następnie odniesiono się do aspektu prognozowania cen, produkcji i zapotrzebowania na węgiel kamienny w ujęciu ex post podejmując próbę weryfikacji trafności opracowanych wcześniej prognoz. W zakończeniu wskazano główne źródła ryzyka w planowaniu produkcji górniczej i jej ekonomicznych efektów oraz sformułowano wytyczne odnośnie uskutecznienia tego procesu. W ocenie ryzyka produkcji górniczej wykorzystano klasyczne miary zmienności w postaci współczynnika zmienności obliczone dla konsumpcji węgla kamiennego w Polsce w latach 2011-2016. Z kolei w przypadku oceny ryzyka związanego z ekonomicznymi wynikami produkcji górniczej, wyżej wymienione parametry skalkulowano dla jednostkowej ceny rynkowej (dla kluczowych indeksów cenowych PSCMI 1 oraz PSCMI 2). W analizie trafności prognoz wydobycia węgla kamiennego posłużono się prognozami opracowanymi przez: (1) Główny Instytut Górnictwa wraz z Agencją Rozwoju Energii, (2) Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk wraz z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie oraz (3) Wydział Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej. W procesie weryfikacji prognoz wykorzystano względny i bezwzględny błąd prognozy ex post. Wyniki przeprowadzonych analiz pozwalają stwierdzić, że najistotniejszym źródłem ryzyka dla produkcji górniczej w Polsce jest zmienność cen rynkowych, która bezpośrednio wpływa na ekonomiczne efekty produkcji i dodatkowo w warunkach wysokich kosztów jednostkowych wydobycia przyczynia się do pogorszenia konkurencyjności cenowej polskiego surowca i obniżenia zapotrzebowania na polski węgiel kamienny. Dodatkowo wysoka zmienność uwarunkowań rynkowych skutkuje wzrostem ryzyka, co utrudnia skuteczne prognozowanie parametrów produkcyjnych w skali makro (dla górnictwa węgla kamiennego) i planowanie produkcji górniczej w skali mikro (dla przedsiębiorstwa górniczego).