Przedstawiono tendencje rozwoju narzędzi skrawających (zębów stałych i wymiennych) układów urabiania maszyn podstawowych (koparek kołowych i łańcuchowych) zmierzające do obniżenia kosztów eksploatacji i zwiększenia jej efektywności. Pokazano metodykę kompleksowej oceny kosztów eksploatacji różnego rodzaju narzędzi skrawających stosowanych w eksploatacji koparek kołowych i łańcuchowych. Przedstawiono autorskie rozwiązania nowych i zmodernizowanych zębów stałych oraz wymiennych, a także wyniki testów eksploatacyjnych. Wykazano, że stosowanie nowoczesnych metod eksperymentalnych i numerycznych (obliczeniowych) pozwala na opracowywanie nowych rozwiązań elementów układów urabiania maszyn podstawowych, o cechach znacząco lepszych od obecnie stosowanych.